MICHAŁKOWA - dawna kop. pegmatytu

Góry Sowie

MAPA GOOGLE

http://www.mindat.org/loc-27557.html

Lokalizacja:

Michałkowa leży na S od Jeziora Bystrzyckiego. Opisywane stanowisko znajduje się w dol. potoku Młynówka, na jego południowo-zachodnim zboczu. Najlepiej iść drogą asfaltowa od strony jeziora, na rozwidleniu przy kapliczce udać się w prawo (od zalewu to będzie około 3km), po lewej stronie drogi powinna być polana z drewniana wiatą, za nią potok i stok porośnięty lasem, to właśnie na tym stoku pod grzbietem jest jasna hałda z pegmatytu i gnejsu (przypomina nieco gołoborze).

__________________________________________________________________________________________________

Opis / występowanie:

Hałda jest pozostałością po niewielkiej kopalni pegmatytu (skalenia), której wyrobiska, położone powyżej hałdy, to kilkunastometrowa sztolnia oraz niewielki łomik. Pegmatyt występuje tutaj w postaci nieregularnych żył tkwiących w migmatycznych gnejsach sowiogórskich - większe fragmenty pegmatytów zachowały się w końcowych partiach sztolni. Ze względu na znaczną zawartość skaleni, wydobywany tu pegmatyt, wykorzystywano jako surowiec ceramiczny, podobnie jak w wielu miejscach Gór Sowich czy Karkonoszy.


Turmalin - czarne słupki wrośnięte w skaleń bądź kwarc, niekiedy większe nagromadzenia kryształów; z reguły ściany kryształów są matowe i zeerodowane, ale trafiają się także okazy z gładkimi ścianami a wielkość słupków  waha się od kilku do kilkunastu centymetrów (te wyjątkowo trudne do zalezienia).
Kwarc, skaleń, muskowit, biotyt - jako minerały budujące pegmatyt; biotyt niekiedy w postaci dużych blach. Kwarc ze skalniem czasami tworzy charakterystyczne przerosty przypominające pismo hebrajskie - tzw. "granit pismowy"

SARKOPSYD - ten z kolei rzadki fosforan, mimo że od lat raczej jest nie do znalezienie, został po raz pierwszy opisany właśnie z tego stanowiska (TL type locality - lokalizacja typowa) przez Martina Websky'ego w 1968 r. a jego holotyp znajduje się aktualnie w zbiorach Muzeum Mineralogicznego UWr. we Wrocławiu.

Z innych rzadkich minerałów i w raczej rozmiarach pomijalnych dla zbieraczy (w tym wielkości mikroskopowej) opisano tutaj m.in.: wiwianit, andaluzyt, kordieryt, kolumbit, graftonit i kilkanaście innych (lista dostępna na stronie mindat).

 

OPIS SZTOLNI / PLAN SZTOLNI

Sztolnia ma ok. 12 m długości (dostępne) i dość nieregularny kształt. W końcowej części w stropie jest niewielki otwór prowadzący do niewielkiej komory powyżej. Otwór pierwotnie był większy, ale jego światło zostało zmniejszone przez dwa duże bloki gnejsu, które spadły z góry. Górna komora to tak na prawdę dno szybu, bowiem część tej komory zajmuje ok 2m. średnicy kolumna (przechodzące ku górze w korek) zbudowana z ziemi, rumoszu skalnego, liści i gałęzi. Szyb, tak na oko szacując, może mieć z 5-6m i na pewno nie jest pionowy. Kilkanaście metrów powyżej otworu sztolni (i lekko na ukos) jest niewielki łomik w gnejsach, a w jego dnie widać niewielkie zagłębienie wypełnione liśćmi, zapewne wylot szybu. Korek wypełnia częściowo górna komorę i dopiero na wysokości ok. 2,6m całkowicie korkuje szyb.
W samej sztolni obserwować można ładne ciała pegmatytów zbudowane z kwarcu skaleni i łyszczyków (biotyt, muskowit) a na samym końcu tkwią nawet kilkucentymetrowe kryształy czarnego turmalinu - szerlu.

 

__________________________________________________________________________________________________

Blok pegmatytu z dużymi blachami biotytu.

 

Czarne słupki turmalinów w ociosie sztolni.

 

Kontakt żyły pegmatytowej i gnejsu we wnętrzu sztolni.

 

Świeżo wydobyty z hałdy kryształ turmalinu w pegmatycie.

 

Przerosty pismowe kwarcu i skalenia.

Turmalin w pegmatycie; 9 cm.

 

Holotyp sarkopsydu w zbiorach Muzeum Mineralogicznego UWr.

 

strona należy do serwisu www.geopasja.pl