ZAGNAŃSK - stary kamieniołom "Zachełmie"

Góry Świętokrzyskie

MAPA GOOGLE

Lokalizacja:

Kamieniołom znajduje się około pół km od wsi Zachełmie, na W zboczu g. Chełmowa (399 m n.p.m.)

__________________________________________________________________________________________________

Opis / występowanie:

Jest to nieczynny kamieniołom dolomitów dewońskich, nad którymi zalegają klastyczne utwory triasu. W NE części wyrobiska znajduje się strefa uskokowa z mineralizacją Fe - ściana w tym miejscu jest wyraźnie strzaskana a zwietrzelina sypiąca się ze szczelin wyraźne czerwonawe zabarwienie.
Hematyt - spotykany jest w dwóch postaciach - śmietany hematytowej, czerwonej i miękkiej masy, brudzącej palce (pozostałość po wietrzeniu hematytu), oraz bardziej efektownej - krystalicznej. Zbite masy hematytu często zawierają liczne pustki z drobnymi, silnie połyskującymi kryształkami tego minerału. Hematyt powszechnie spytkany jest w postaci nalotów na szczelinach dolomitu.
Baryt - tworzy białe, zbite, grubokrystaliczne skupienia - tabliczkowe kryształy barytu osiągają wielkość nawet 10 cm. Niestety nie spotykane były ładne automorficzne kryształy, tylko jedynie fragmenty kryształów posiadają własne ściany, najczęściej bardziej matowe niż powierzchnie łupliwości i często z ziemistym nalotem hematytu.
Ankeryt, dolomit - współwystępują razem głównie w rejonie mineralizacji hematytem, zazwyczaj w formie zbitych grubokrystalicznych skupień niekiedy małych druz.
W kamieniołomie spotykany jest także syderyt i kwarc.

W wyrobisku możemy obserwować ciekawy profil geologiczny (ściana po prawej zaraz po wejściu do łomu). Najstarszą część stanowią frańskie dolomity, które zapadają monoklinalnie na N. Nad nimi znajduje się wąska seria miejscami, zanikająca, zlepieńców (z otoczakami skał dewońskich). Wyżej niezgodnie leżą warstwy łupków oraz piaskowców triasu, należące do facji pstrego piaskowca. W szczytowej części profilu widać rynnę erozyjną w łupkach wypełnioną piaskowcem (środowisko rzeczne).


Warto także zwrócić uwagę na powierzchnie nachylonych ławic dolomitu na południowej ścianie - świetnie są tam zachowane struktury takie jak poligonalne szczeliny z wysychania.

Największą ciekawostką jest jednak odkrycie przed paru latu tropów najstarszego czworonoga na świecie - więcej szczegółów pod linkiem: http://www.tetrapod.net.pl/


 

__________________________________________________________________________________________________

Widok ogólny kamieniołomu - w tej ścianie

 

Grubokrystaliczny baryt; 10 cm

 

Skupienia hematytu; 6 cm

 

 

 

 

strona należy do serwisu www.geopasja.pl