DOLNY ŚLĄSK

Przedgórze Sudeckie - "płaska część" Dolnego Śląska, przykryta w większości przez utwory czwartorzędowe, ale tu i ówdzie starsze skały krystaliczne wychodzą na powierzchnię. Numer jeden to rejon Strzegomia, gdzie w licznych kamieniołomach wydobywany jest lub był granit, który tworzy tu duży masyw (masyw granitowy Strzegom-Sobótka). W takich masywach często występują pegmatyty, a co za tym idzie wiele interesujących minerałów. Z tego rejonu pochodzi niezliczona ilość pięknych okazów kwarcu dymnego, morionów, skaleni, albitów, zeolitów, fluorytu, berylu, mikroklinu, turmalinu, molibdenitu, pirytu i długo by jeszcze wymieniać minerały z okolicznych kamieniołomów, prawdziwe eldorado dla zbieraczy minerałów. Strzegom to klasyczne stanowisko mineralogiczne, niestety aktualnie nie ma możliwości wstępu do czynnych kamieniołomów, a za okazy u górnikow trzeba słono płacić. Numer dwa to okolice Sobótki i Jordanowa Śląskiego z wyróżniającym się w morfologii masywem ofiolitowym Ślęży. Skały rejonu to głównie gabra (Ślęża), granity oraz serpentynity i amfibolity. W metamorficznych skałach na zapleczu Ślęży znajdują się dość ciekawe stanowiska z minerałami: Wiry (serpentyn, chalcedon, magnezyt), Tąpadła (chromit), Nasławice (aragonit, chalcedon, serpentyn, opal), Jordanów (nefryt), Pustków (turkus). Trzeci rejon to okolice Niemczy i Strzelina - masyw granitowy i metamorfik. Rejon niezbyt obfity w minerały ale tu znajdują się dwa klasyczne stanowiska: Jegłowa (kryształy górskie) i Szklary (chryzopraz, opal).

Góry Sowie - najstarsze góry w Polsce (jeśli brać pod uwagę wiek skał) jak to było do tej pory, ale ostatnio chodzą pogłoski, że są to jednak dość młode skały, tak jest czy inaczej, teren ten jest i tak dość interesujący. Cały masyw gór jak i przedgórza zbudowany jest z gnejsów i migmatytów z niewielkimi wystąpieniami skał ultrazasadowych, amfibolitów, serpentynitów, granulitów i pegmatytów. Właśnie te poboczne skały stanowią o atrakcyjności gór. Większość wymienionych skał występuje w rejonie Jeziora Bystrzyckiego. Do najciekawszych minerałów tu spotykanych zalicza się dysten i granaty występujące w granulitach, czarne turmaliny - szerle spotykane w pegmatytach na całym obszarze metamorfiku gór Sowich, beryle, antofyllit, baryt, pirokseny, kwarc. Góry Sowie kryją w sobie wiele skarbów, w przeszłości znajdowano tu beryle długości 20-30cm, rubin, kordieryt, andaluzyt, dumortieryt, turmaliny długości kilkunastu cm, bloki z granatami o średnicy 3cm. Na włodarzu znajduje się stanowisko z kryształami cytrynu (niestety lokalizacji dokładnej nie znam, ale stanowisko wiem że jest). Tak więc góry te są polem do popisu, warto eksplorować ten teren w poszukiwaniu gniazd pegmatytów i cennych minerałów znajdujących się często w nich.

  Kotlina Kłodzka i góry przyległe - Kotlina stanowi rozległe obniżenie otoczone górami: od północy Góry Bardzkie, od NW G. Stołowe, od SW Wzgórza Lewińskie, G. Orlickie i Bystrzyckie, od wschodu Masyw Śnieżnika, G. Bialskie i G. Złote. Z geologicznego punktu widzenia, kotlina stanowi zlepek kilku jednostek geologicznych. Wnętrze kotliny stanowią utwory kredowe (głównie piaskowce i margle) a na NW zróżnicowany litologicznie metamorfik kłodzki. Skały górnokredowe na południu wypełniają rów górnej nysy, a na północnym-zachodzie tworzą masyw Gór Stołowych. Oprócz metamorfiku kłodzkiego na obrzeżach kotliny znajdują się jeszcze dwa metamorfiki - orlicko-bystrzycki, który buduje pasmo Gór Orlickich i Bystrzyckich, oraz metamorfik Lądka-Śnieżnika obejmujący masyw Śnieżnika, góry Krowiarki, Bialskie i Złote. Skały budujące te krystaliniki to głównie granitognejsy oraz różne łupki z wkładkami amfibolitów, kwarcytów, marmurów, rzadziej granulitów i eklogitów. Skały magmowe na obszarze kotliny, poza mniejszymi wystąpieniami (granitoidy jawornickie, gierałtowskie) reprezentowane są przez 2 masywy - kłodzko-złotostocki oraz intruzja granitoidowa Kudowy. Góry Bardzkie zbudowane są głównie z młodopaleozoicznych skał osadowych (struktura bardzka). Tak w zarysie przedstawia się ogólna budowa geologiczna kotliny. Z kolekcjonerskiego punktu widzenia najatrakcyjniejsze tereny tworzą masyw Śnieżnika wraz z Górami Bialskimi i Złotymi. Z skałami metamorficznymi związane jest występowanie granatów czy turmalinów, spotykanymi np w masywie Śnieżnika, jednak o wiele ciekawsza i bardziej urozmaicona mineralizacja związana jest z działalnością hydrotermalną. W całym rejonie znane są liczne ślady eksploatacji przeróżnych bogactw mineralnych np. Kletno i Złoty Stok. Kletno słynie z dawnych kopalni gdzie wydobywano fluoryt oraz kruszce srebra i złota oraz minerałów zawierających uran. Na starych zwałowiskach można pozyskać piękne i znane na całą Polskę okazy fluorytu, ametystu, a także różnych minerałów rudnych. W Złotym Stoku była prowadzona eksploatacja kruszców złotonośnych oraz rud arsenu, do dziś pozostaly hałdy, na których znaleźć można okazy litego arsenopirytu, lollingitu i wielu innych minerałów rudnych.

[strona w budowie]

Polecam ściągnięcie mapy geologicznej Polski
bez utworów trzeciorzędu i czwartorzędu,
ze strony PIG'u MAPA (1,9 MB)

Strony, na których znaleźć można opisy lokalizacji:

    Serwis Zbieraczy Minerałów i Skamieniałości