Rezerwat geologiczny o powierzchni 25 ha, utworzony w 1958r.

Lokalizacja: Góra Miedzianka położona jest w paśmie Chęcińskim, na północny-zachód od Chęcin, w pobliżu Zajączkowa.

Opis: masyw miedzianki tworzą dwa skaliste wierzchołki: wschodni - najwyższy liczący 354 m n.p.m., oraz drugi niższy, zachodni o wysokości 350 m. masyw wybitnie wyróżnia się w otoczeniu swym skalistym szczytem, oraz stosunkowo skąpą roślinnością drzewiastą, co dodaje walorów krajobrazowych rezerwatowi. Na stokach, zwłaszcza południowym i północnym, widoczne są ślady dawnego górnictwa w postaci zapadniętych szybików, hałd, sztolni itp. Na stoku północnym widoczna jest jeszcze dosyć świeża hałda oraz sztolnia "Zofia" położona zaraz powyżej zwałowiska, natomiast u południowo-wschodniego podnóża góry zachowała się stalowa konstrukcja wieży wyciągowej szybu. Miedzianka już od XIV wieku była ważnym ośrodkiem górniczym, w którym wydobywano rudy miedzi, w historii wielokrotnie kopalnie zaprzestawały i wznawiały działalność by ostatecznie w okresie I Wojny Światowej zakończyć wydobycie. na południowo-wschodnim stoku zlokalizowane są też dwa wyrobiska - jednym z nich jest stara piaskownia, a drugim kamieniołom, w którym można odnaleźć ślady mineralizacji kruszcowej.

Geologia: Budowa geologiczna rejonu Miedzianki jest niezwykle skomplikowana, bowiem stykają się tu dwie wielkie jednostki: trzon paleozoiczny oraz obrzeżenie mezozoiczne Gór Świętokrzyskich. Góra Miedzianka należy do trzonu paleozoicznego i jest położona w południowym skrzydle antykliny chęcińskiej, która w tym miejscu zanurza się w kierunku zachodnim, pod utwory mezozoiczne. Interesujący jest fakt, że warstwy wapieni na Miedziance zapadają zarówno na południe (właściwie dla całego południowego skrzydła antykliny chęcińskiej) jak i na północ co jest spowodowane wstecznym obaleniem mas skalnych skrzydła w kierunku północnym na kambryjskie utwory jądra antykliny oraz licznymi uskokami i odkuciami. Na taki melanż tektoniczny nałożyły się tu dwie orogenezy - waryscyjska, gdy został sfałdowany cały trzon paleozoiczny, oraz alpejska (faza laramijska) gdy ostatecznie Góry Świętokrzyskie zostały wydźwignięte.
Utwory budujące wyniosłość Miedzianki to głównie wapienie serii stromatoporoidowo-koralowcowej z zazębiającymi się wapieniami płytowymi dewonu środkowego i górnego (żywet, fran) z lokalnie wyciśniętymi utworami marglisto-łupkowymi famenu (np. w kamieniołomie na SE zboczu). Podnóże od południa i zachodu budują już skały obrzeżenia mezozoicznego - piaskowce i iły triasowe facji pstrego piaskowca.
Ze skomplikowaną tektonika masywu związane jest złoże rud miedzi. Mineralizacja rozwinęła się głównie w sieci podłużnych spękań i uskoków o azymutach w granicach 130-145 stopni (podobny przebieg mają też główne wyrobiska). Złoże tworzą żyły kalcytowe z wtrąceniami siarczków (chalkozyn, chalkopiryt, tennantyt - miedziankit, galena, gersdorfit i inne) - jest to złoże pierwotne, powstałe na drodze hydrotermalnej, któremu przypisuje się wiek powstania w/w spękań i uskoków czyli okres fałdowań waryscyjskich. Eksploatacji jednak podlegało w większości złoże wtórne, związane z działalnością wód opadowych i utlenianiem złoża pierwotnego. W efekcie powstało wiele nowych minerałów będących także kruszcami miedzi - impregnowały one skały dewońskie a także wypełniały pustki krasowe. Najpospolitszymi minerałami złoża wtórnego są węglany miedzi: niebieski azuryt oraz zielony malachit, które dość łatwo można odnaleźć na hałdach w otoczeniu góry.
Ciekawostką rezerwatu są tu także wysoko zalegające piaski pochodzenia lodowcowego, zwane piaskami wysokiego zasypania - aktualnie odchodzi się od takiego określenia przyjmując, że są to piaski kemowe, powstałe w czasie gdy lodowiec (zlodowacenie środkowopolskie) opierał się o masyw i na granicy ze skałą deponowany był materiał piaszczysty.

ZDJĘCIA:

Fot. 1. Widok na zachodnia ścianę kamieniołomu na SE zboczu Miedzianki. (07.2005, fot. G. Bijak)	Fot. 2. Skalista grań i wierzchołek zachodni widziany od wschodu. (07.2005, fot. G. Bijak)
Fot. 3. Dewońskie wapienie rafowe na szczycie . (07.2005, fot. G. Bijak)	Fot. 4. Widok ze szczytu w kierunku południowo-wschodnim, za skalistą grania widoczna Dolina Chęcińska. (07.2005, fot. G. Bijak)
Fot. 5. Miedzianka od południa. (09.2005, fot. G. Bijak)	Fot. 6. Dwa wierzchołki Miedzianki i hałda na zboczu - widok od północy. (08.2005, fot. G. Bijak)

>>> POWRÓT DO DZIAŁU

[w budowie]
______________________________
Grzegorz Bijak